1 Ekim 2021
Fark ettim ki; yaş aldıkça insanın dayanç skalası değişiyor. Tahammül yavaşça yerini tahammülsüzlüğe, sabırsızlık ise sabıra bırakıyor...
Lakin bu, katiyetle, umursamazlık değil. Hatta tam tersine, geç kalınmış bir farkındalık, hayatı ve kendini önemseme, değer verme hali...
D.K.
2 Ekim 2021
Hesiodos’un, Tanrıların kökeni ve varoluşunu konu alan, Tanrıların Doğuşu anlamına gelen Theogonia’sında, adına “düş” dediğimiz görüntüler ismini Oneiros’tan alır. Oneiros ve Hypnos, Nyx’in yani Gece Tanrısının çocuklarıdır. Hypnos, uykudan; Onerios ise uykuda görülen şekillerden sorumludur. Uykuda görülen şekillere çoğul olmasından sebep oneiroi denir. Ki Sigmund Freud’un psikanalizin bir parçası olarak kullandığı, rüya analizlerinin Oneiroloji diye adlandırılmasının temelinde de bu sözcük vardır.
Freud’un Latente Trauminhalt (gizli rüya içeriği) adını verdiği Traumgedanken (rüya düşünceleri) oluşma sebebi olarak Tagesreste (günün kalıntıları) arasında travma da vardır. Freud, Trauma (alm. Travma) ve Traum (alm. Rüya, düş) ile ilk ilişkiyi kurandır aynı zamanda.
Antik Yunan dilinde ‘yara’
anlamına gelen Travma ise hemen her dile ufak yazım farkları ile yerleşmiştir.
Ruhsal yaraların, psikolojide travma olarak ele alınması ise ilk olarak Antik Roma döneminde Bergamalı Galen olarak bilinen Galenos ile başlamıştır. Aslında insan anatomisi ile ilgilenen ve hatta deneysel fizyolojinin kurucusu sayılan Galenos, insanın sadece dıştan değil, içten de yara alabileceğini ve içten dışa olan yaraların, dıştan içe olan yaralardan daha zor iyileştiğini, o yüzden ruhsal travmaların, fiziksel travmalar kadar önemli olduğunu ilk vurgulayan hekim olmuştur.
Ve yine ilginç olan, Antik Yunan’da Hypnos olan Uyku Tanrısı, Antik Roma’da Somnus adını alırken, Düş Tanrısı Oneiros’un adı değişmemiştir. Onerios’un, insanları uykularında yaşantılarına göre; iyi ya da kötü rüyalar göstermek suretiyle ruhlarını ödüllendirdiği ya da cezalandırdığı düşünülmüştür.
D. Foulkes, “The Psychology of Sleep” ve “Children’s Dreaming and the Development of Consciousness” kitaplarında rüyanın çocuklar ve yetişkinler üzerindeki etkisine dayalı araştırmalarını kaleme almıştır. Her iki kitapta da ruhsal travmaların rüya üzerindeki etkiye vurgusu yer alır.
Özetle; etimolojik anlamda rüya
ve yara kelimelerinin direkt bir bağlantısı olmasa da psikolojik anlamda ortak
noktaları vardır.
D.K.
3 Ekim 2021
Günlerdir süre gelen stadyum
mevzusundan çok bunaldığım halde birçok kadın gibi bilinçli olarak olumlu
olumsuz hiçbir şey yazmadım.
Zihnimde dolanan fikirlerin ana
başlığı şu şekilde;
1. Ne futbol ne stadyum ne de
taraftar beni ilgilendirmiyor.
2. İstanbul artık (aslında çok
uzun zamandır) yeni hiçbir projeyi kaldıracak güce sahip değil.
3. Şehrin içinde stadyum mu olur?
Neden olmasın, en azından Almanya’da ve İtalya’da birçok şehirde öyle.
4. Kadıköy’ün trafik sorunu ya da
birçoğunun belirttiği gibi küfür, yüksek ses, içip içip evinin önüne, kaldırıma
işeme sorunu ne yeni ne de sadece maç günlerine has.
5. Dildeki buyurganlık çirkin mi?
Evet, çirkin.
6. Konunun kadın, erkeğe
indirgenmesi doğru mu? Hayır, aksine -her anlamda- haklı kadın mücadelesine
zarar verici.
7. Peki, maruz kaldığı saldırgan
dil müstahak mı? Asla.
8. Konunun hızlı bir şekilde
stadyumdan çıkıp cinsler arası kışkırtıcı bir hale gelmesi, birkaç haddini
bilmeze, koca kulüp yetkililerinin de karışması sınırları aşmak mıdır? Evet,
hem de fazlasıyla.
9. Tekrarla; maruz kalınan
saldırgan, tehditkar dil çok yanlış ve kabul edilmezdir. Bir o kadar kabul
edilmez olması gereken stadyum fikrine düzgün bir dille itiraz eden herkesin
aynı kategoriye alınmasıdır.
10 ve son ancak uzun...
Birçok ülkede olduğu gibi
Türkiye’de de büyük boyutlarda bir cinsiyet sorunu vardır. Ölen kadınlar,
tecavüze uğrayan kadınlar, şiddet gören kadınlar, ikinci plana atılan kadınlar,
yok sayılan kadınlar, sus denilen kadınlar... Yani çoğunlukla maktul ya da
mağdur olan kadınlardır...
Ve fakat; en bayağı ve önemsiz
konuları errrkek aklı konumuna çekmek, kadınlar da her şeyi büyütüyor sonucuna
bağlayacaktır. Ki her erkeğin her fikrine, erkeği tanımadan, cümleye erkek akıl
diye başlamak, gerçekten erkek zulmü çeken kadınların yaşantılarına,
yaşanmışlıklarına saygısızlıktır. Aynı
şekilde her erkeği “am merkezci, sik beyinli” olarak değerlendirmek de insanlık
onuruna aykırıdır. Erkeklik onuru değil de insanlık onurunu bilerek kullandım, zira,
aktif cinsel hayat büyük oranda iki cinsi de kapsar. Ve bazıları kabul etse de
etmese de -kendini hangi cinse ait olduğunu önemsemeksizin- fizyolojik olarak
hepimiz insanız. Ne kadın erkekten üst ya da alt akıllıdır ne de tersi.
Bununla birlikte, asla
unutulmaması gereken nasıl ki ülkenin Kürt sorunu sadece Kürtlerle çözülemezse;
kadına yönelik hiçbir sorun da sadece kadınlarla çözülemez ve de tam tersi…
D.K
8 Ekim 2021
Sabahattin Ali, neden yeşil mürekkep kullanırdı, sorusunun cevabını nerede okumuştum hatırlamıyorum. Osman Balcıgil’in biyografik romanı, Yeşil Mürekkep’te değil, henüz okumadım.
Ancak aklımda kalan şu; Dil eğitimi için Almanya’ya gönderilen Sabahattin Ali, orada öğretmenlerin yeşil mürekkepli dolma kalem kullandığını görür ve bunun etkisiyle Türkiye’ye döndükten sonra o da yeşil mürekkepli dolma kalem kullanmaya başlar. Mantıklı geldiğinden sorgulamadım.
Şöyle ki; bundan on, on beş yıl öncesine kadar Almanya’da öğretmenler yeşil mürekkepli dolma kalem kullanırdı, halen kullananların sayısı da azımsanamaz. Geçmişte zorunluluk olan bu adet zamanla zorunluluktan çok alışkanlık haline dönüşmüş olmalı. Hatta bazı mürekkep markalarının renk isimleri içinde Royal Blue gibi köklü bir yer edinmiş Teacher Green.
Tabii geçmişte niye zorunluluk
imiş onu merak etmemiş olmamın mümkün olmadığını tahmin edebilirsiniz.
Araştırdım onu da elbet. Öğretmenler geçmişte, yaptıkları düzeltmeler ve
verdikleri notlar değiştirilmesin diye akçaağaç yaprağından elde edilen bir
mürekkep kullanırlarmış ve bu mürekkep bilindik yöntemlerle silinemez,
silinmeye çalışılırsa da kırmızıya dönermiş, böylelikle öğrenciler notta
değişiklik yapamazlarmış.
D.K.
13 Ekim 2021
Çok ilginç gibi
duruyor yaşananlar oysaki sadece iğrenç...
Zamanında koyun koyuna
olan yapılar yıllardır birbirlerini bitirmeye uğraşıyor...
Ne ala, beter
olsunlar...
Beter olsunlar da
adına muhalefet diyenler yine sessiz, olan yine ucundan bucağından alakası
olmayanlara oluyor...
Niye cebini dolduran
kenara çekilip halkın iyice fakirleşmesini, çaresiz kalışını izliyor...
Niye yurdumda niye
sorusu hep havada asılı kalıyor…
D.K.
14 Ekim 2021
Bir İran atasözü der ki
“Sevgi istemek çocuğun görevi değildir ama vermek ebeveynin
görevidir.”
17 Ekim 2021
Bugün 54 yaşındaki kadın ve 45 yaşındaki erkek arkadaşlarımın nikahlarına
ve nikah yemeğine davetliydim.
Arkadaşlarımın nikahına davetliydim yazabilirdim, yaşa özellikle vurgu
yaptım. Çünkü, yaşadığımız zamanda ve hatta yaşadığımız sosyal çevrede dahi bu
konuda akıl almaz çirkinliklerle, itirazlarla, yakıştırmalarla karşılaştılar
evlenme kararı alıp o masada birbirlerine “evet” diyene kadar.
D.K.
21 Ekim 2021
Birkaç saat önce Rumen bir arkadaşımla 30 yıl önceki Romanya’dan bahsettik, o yıllardaki Romanya-Türkiye hattını konuştuk. Bavul ticareti, pasaport ticareti ve seks ticaretinden bahsettik. Çocuklarını eşine bırakıp Türkiye’de bir Türk ile evlenip seks işçiliği yaptığını anlattı.
Twitter’da Cem Bey’in tweeti ve benzetmesi üstüne gelince; ona, anlattıklarını yazabilir miyim, diye sordum. “Elbette, ben hayatımın en zor sınavını çocuklarıma Türkiye gerçeğini anlatırken verdim, onlar benden utanmadı, bana teşekkür ettiler, çocuklarımın bana gösterdiği saygı benim için önemliydi ve bugünkü eşimin, başka hiç kimsenin değil” diye yanıtladı ve ekledi “dilerim ekonomisi git gide çöken Türkiye’de, zamanında bana zalimce davranan, beni aşağılayanların çocukları, torunları ve başka masum kadınlar benim yaşadıklarımı yaşamak zorunda kalmaz.”
Bundan sonrasını, konuşmalarımızdan, onun dilinden, yumuşatmadan aktaracağım:
“Türkiye benim cehennemimdi ama çocuklarıma oranın bir cennet olduğunu anlatırdım hep. Türkiye’de kazandığım paranın yarısını resmi evrakta kocam olan pezevenge verirdim, kalanın yarısı ile ailem iki ay geçinirdi, diğerini Türkiye’de satmak üzere vazo, biblo, oyuncak ve lambaya yatırırdım, onunla da anneme yardım ederdim, annem Katolik’ti fahişelikten kazandığım parayı ona veremezdim. Paranın kaynağı o olsa da annem bunu hiç bilmedi, belki biliyordu ama lafını etmedi. Çocuklarımı ve babalarını o parayla doyurdum, çocuklarımın babası ile bir daha hiç sevişmedim, zaten o da başkasıyla evlendi bir süre sonra, karısı çocuklarıma benim verdiğim parayla yemek pişirdi. Benim Türkiye’de İngilizce öğretmeni olduğumu sanıyordu. Benim eski onun yeni eşi öyle demiş ona. 98’de yeterince talep görmemeye başladım, Türk erkekleri için pörsümüş ve yaşlanmıştım. Ben de boşanıp Romanya’ya annemin yanına döndüm, çocukları da aldık. Annemin benim için biriktirdiği para ile yarım bıraktığım tıp eğitimini tamamladım, o da çocuklara baktı. Annem ölünce çocuklarımı alıp Almanya’ya geldim. O dönem Romanya’dan çok doktor geldi Almanya’ya. Hem İngilizce hem Almanca biliyordum, zorlanmadım. Ben uzmanlığımı alırken çocuklarım hayalini daha kuramayacakları imkanlar sunan yeni hayatlarını çok sevdiler. Sadece onlar için değil benim için de her şey yeni ve çok güzeldi. Almanya bana önce insan olduğumu hatırlattı sonra kendime değer vermeyi öğretti. Güne mutlu uyanmayı. Hala öyle.”
Arkadaşım 54 yaşında ve çok iyi bir Pediatrik Onkoloji ve Hematoloji
Uzmanı. İki çocuğu da hekim. Birkaç yıl önce evlendi. Her zaman pozitif ve
çevresine mutluluk saçan bir insan, bugün anlattıklarını öncesinde bilmiyordum.
Konuşurken sık sık yutkunduk, sustuk, ağladık. Kim bilir kaç kadın onun
yaşadıklarını yaşadı diye dillendirdik ve o, en iyimser, en sevecen haliyle
“hepsi benim kadar şanslı değildi herhalde” dedi.
Ben onun yaşadıklarını dinlerken ve şimdi yazarken-yazmadıklarım çok-
zorlandım. O ise; hep iyi, hep umutlu, hep mutlu.
Bu eşsiz kadını artık daha iyi anlıyor, daha takdir ediyor, daha çok seviyorum
ve şu an içimde gücüne ve dimdik duruşuna duyduğum hayranlığı büyütüyorum.
D.K.
24 Ekim 2021
Cinsiyet ayırmaksızın;
Bekara neden
evlenmedin?
Boşanmışa niye
boşandın?
Evli çifte niye çocuk
yapmadınız?
Bekar anneye\babaya annesi\babası
nerede?
...uzar bu örnek
sorular...
Ve hepsi hadsizlik
örneğidir.
Kimsenin hayatı
sorgulanamaz!..
Bunun hiçbir ilişki
türünde yeri olmamalı…
D.K.
24 Ekim 2021
Dünden beri birçok kez ‘psikiyatr seansı şu kadar, bilmem ne bedava’ türü yorumlarla karşılaştım sosyal medyada.
Sağlık hizmetlerinin ücretsiz ve adil bir şekilde her kesime ulaşmadığı bir ülkede ruh sağlığının önemli görülmemesi, psikiyatrların, psikologların aşağılanması yadırganmamalı aslında...
Ve fakat yine de bu yorumu yapan kişiler, gerçekten herkesin ruh sağlığının, bir kahve, bir sohbet, bir kadeh şarapla düzelecek kadar iyi olmadığını, “aman seninki de dert mi, bu devirde herkes depresyonda” cümlesinin altının boş olduğunu, ruh sağlığının en az diğer sağlık sorunları kadar önemli hatta yer yer başka sağlık sorunlarını tetiklediği için daha önemli olduğunu fark edip; ‘benim terapim bedava’ demek yerine ‘herkese ücretsiz, eşit sağlık hizmeti ulaşsın’ dese… …
Kim bilir belki bu bencillikten uzak fikir bile ülkeyi sosyal devlet
statüsüne taşımak için atılmış bir adım olabilir…
D.K.
25 Ekim 2021
“Işıkları kapatın!”
dedi. Sesinde buyurganlık değil bıkkınlık vardı. Işıklar söndürüldükten sonra
mırıldanır gibi: “yarın yeni bir gün, dünden hiçbir farkı olmayan.”
D.K.
25 Ekim 2021 00:31
27 Ekim 2021
Ve aslında iyileştirilen bir geçmiş yoktur. Geçmiş üzerinde konuşulur, geçmişin bugüne yansıttığı kalıntılar iyileştiril ki yarın yaşanır olabilsin...
Bugünkü bizi dönüştürmek geçmişi yok saymakla mümkün değildir. Bugünkü bizi dönüştürmek, kaçmakla değil yüzleşme ile mümkün. Kimi durumda kabullenme kimi durumda affetme hatta kimi durumda gömme ile...
Yoksa dönüşümün ilk afette yerle yeksan olan doldurulmuş dere yatağına
yapılan evden bir farkı olmaz. Ki buna da iyileşme diyemeyiz...
D.K.
28 Ekim 2021
Bazen, bazı şeyleri
anlamadığım ya da yanlış anladığım için kızıyorum kendime…
Ama bu kez, uzun
süredir anlamadığımı fark etmediğim bir şeye öyle sert tosladım ki; bu noktada,
daha önce anlamadığım için kendime kızmak yetmiyor…
Zira o sert toslayış
göğsümde ince ince sancıyor…
D.K.
28 Ekim 2021 22:15