Hatırlamada ve hatırlatmada bugün:

Protestan kiliselerinin başkanı teolog Martin Niemöller, Kristal Gece diye bilinen 9 Kasım 1938 tarihindeki pogroma değin NSPAP üyesiydi. Pogroma ve ardından yaşananlara itiraz edince Sachsenhausen'daki toplama kampına gönderildi. 

1945 yılından sonra yeniden Protestan kiliselerinin başkanlığını yapmaya başlayan Niemöller kiliseleri barış hareketi için tek çatı altında toplama çalışmalarına başlayıp ekümenik kiliselerin arttırılmasına katkı sağlayarak kısmen başarılı oldu. 1965 yılına kadar görevini sürdüren Niemöller kalan ömrünü de faşizme, savaşa ve her türlü ayrımcılığa karşı mücadele ederek sürdürdü. 

1977 yılında kendi adına kurulan vakıf bugün hala antifaşist tutumu ile barışçıl faaliyetlerine devam etmektedir.

1946'da barış hareketi çatısında toplanmaya yönelik yaptığı konuşma, bugün hala geçerliliği koruyan bir gerçektir. 

"Naziler, komünistleri almaya geldiğinde sustum; çünkü, komünist değildim.

Sosyal demokratları hapsettiklerinde sustum; çünkü, sosyal demokrat değildim.

Sendikacıları almaya geldiklerinde sustum; çünkü, sendikalı değildim.

Katolikleri almaya geldiklerinde protesto etmedim; çünkü, Katolik değildim.

Beni almaya geldiklerinde kimse itiraz etmedi; çünkü, kimse kalmamıştı."

Niemöller, bu konuşmasına 1950'de Yahudileri, Siyahileri ve Çingeneleri de ekledi. Sessiz kalmadığı halde, sessiz kalmadığı için toplama kampına gittiği halde kendini sessiz kalmakla suçladı. O, sessizliğin sonuçlarının ses çıkarmaktan daha tehlikeli olduğunu çok iyi biliyordu. Aynı konuşmada Niemöller, "kim ki faşizmin pençesinde ötekileştiriliyor, insanlık onuru zedeleniyorsa sessiz kalmayın, bu sözler hepimizin olmalı. Çünkü faşizmle mücadele ve barışçıl bir toplum hepimizin meselesidir" demiştir..